नेपाल एक कृषि प्रधान देश हो, जहाँ जनसंख्याको बहुलता प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रूपमा कृषिमा निर्भर छ। तर यति महत्त्वपूर्ण क्षेत्रको नेतृत्व गर्ने कृषि मन्त्रीको उपस्थिति भने सधैंजसो ओझेलमा परेको देखिन्छ। आजको दिनसम्म कृषि मन्त्रालयलाई अन्य मन्त्रालयहरूको तुलनामा प्रभावशाली, दूरदर्शी र परिणाममुखी बनाउन सकिएको छैन।
बिज्ञापन
देशको समृद्धि कृषिमा आधारित छ भन्ने कुरा राजनीतिक दलहरूका भाषणमा त बारम्बार सुनिन्छ, तर व्यवहारमा कृषि मन्त्रालयलाई कहिल्यै प्राथमिकताको केन्द्रमा राखिएको छैन। अन्य मन्त्रालयहरूमा चमकधमक देखिने गरे पनि कृषि मन्त्रालयको गतिविधि कागजी र औपचारिकतामा सीमित भएको छ।
बिज्ञापन
आज लाखौं हेक्टर जमिन बाझो छ, किसान मल बीउको समस्याले ग्रस्त छन्, सिंचाइको अभाव छ र मौसमअनुसारको कृषि नीति छैन। यस्तो अवस्था हुँदा पनि कृषि मन्त्रालयको प्रभावकारी उपस्थिति देखिँदैन।
अर्कोतर्फ, नयाँ पुस्ताको कृषिप्रति चासो घट्दो छ। शिक्षित युवाहरू विदेश पलायन भइरहेका छन्, तर कृषि क्षेत्रमा लगानी गरेर देशमै केही गर्न चाहने युवालाई आवश्यक प्रोत्साहन, प्रविधि र बजार उपलब्ध गराउन सकिएको छैन। सरकारले कृषि क्षेत्रलाई आधुनिक, आकर्षक र व्यवस्थित बनाउनतर्फ ठोस कदम चाल्न सकेको छैन।
बिज्ञापन
हाम्रो मुलुकको समृद्धि कृषिसँग गाँसिएको छ। त्यसैले अब कृषि मन्त्रालयलाई अरू मन्त्रालयभन्दा पनि बढी सक्षम, प्रगतिशील र जनउत्तरदायी बनाउनु जरुरी छ। कृषि मन्त्री केवल औपचारिक भूमिकामा सीमित नभई, किसानको आवाज बुझ्ने, नीतिगत निर्णय गर्न सक्ने र कृषिलाई देशको मेरुदण्ड बनाउने अभिभावकको भूमिकामा देखिनुपर्छ।
अर्को पुस्तालाई कृषि पेशामा आकर्षित गर्न प्रविधि, सम्मान र अवसरको संयोजन गर्नुपर्छ। आधुनिक कृषि, व्यावसायिक उत्पादन र वैज्ञानिक अनुसन्धानमा लगानी वृद्धि गर्नुको विकल्प छैन। यदि हामीले अहिले पनि कृषि मन्त्रालयलाई ओझेलमै राख्यौं भने, कृषि प्रधान मुलुकको पहिचान आफैं संकटमा पर्नेछ।
